دستگاه تست سالت اسپری مه نمکی یا پاشش نمک SALT SPRAY TEST
خوردگی از لحاظ ترمودینامیکی فرآيندی خودبخودی و واکنشی و فیزیکی و شیمیائی بین ماده و محیط اطراف است كه هیچ عاملی نمی‌تواند به طور كامل از انجام اين فرآيند طبیعی جلوگیری كند. اما روش‌هايی وجود دارند كه می‌توانند خوردگی را به تاخیر انداخته و سرعت آن را كاهش دهند. يکی از روش‌ها برای مطالعه خوردگی و تعیین مکانیسم اين فرآيند روش سالت اسپری (مه نمکی یا پاشش نمک) می‌باشد.
تست سالت اسپری یا آزمون مه‌نمکی (پاشش محلول آب نمک) یک روش معتبر در جهت شبیه‌سازی محیط‌های طبیعی خوردگی است که برای اندازه‌گیری مقاومت در برابر خوردگی محصولات، رنگ‌ها و روکش‌ها ناشی از محیط‌های مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرد. آزمایش سالت اسپری در یک محفظه بسته انجام میشود که می‌تواند برای ایجاد انواع محیط‌های خورنده تنظیم شود. در حین آزمایش، نمونه ها براساس مشخصات، نوع محصول یا استانداردهای صنعت برای مدت زمان مشخص تحت پاشش قطرات ریز محلول آب نمک در شرایط دما و فشار ثابت قرار می‌گیرند.
کاربرد تست سالت اسپری:
آزمون خوردگی در تخمین عمر قطعات، حذف ضررهای تولید درحجم بالا، مقایسه مقاومت مواد مختلف در برابر خوردگی، بهبود خواص مواد مانند (دوام و چقرمگی)، فرمولاسیون و تعیین نوع پوشش‌ها در طول تولید در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی به کار می‌رود. این آزمون برای فلزات، آلياژهاي فلزی، پوشش‌های فلزی (آندی و كاتدی)، پوشش‌های تبديلی، پوشش‌هایی اكسيد آندی، پوشش‌های آلی و غیرآلی، قطعات دارای پوشش‌های پلیمری، ارزيابي درجه زنگزدگي بر روي سطوح فولادی، سنگ، پلیمرها، سرامیک‌ها نیز می‌تواند استفاده میشود.
اجزای دستگاه تست سالت اسپری :
دستگاه اسپری آب نمک از دو قسمت اصلی تشکیل شده است. قسمت اول محفظه ای از پی وی سی می‌باشد كه شامل بدنه دوجداره، درب شیب دار و پايه‌ها است. علاوه بر اين نگهدارندهايی برای قرار دادن نمونه‌های پوشش داده شده بر روی آنها در داخل دستگاه وجود دارد مخزن محلول آب نمک و همچنین يک نازل پلاستیکی یا شیشهای به منظور پاشش آب نمک به همراه لوله و پخش کننده مه‌نمک در داخل محفظه تعبیه شده و در كف محفظه قیف و مزورهایی برای جمع آوری قطرات مه نمک جهت اندازه گیری میزان پاشش وجود دارد، همچنین یک سیستم کنترل دما نیز نصب می‌باشد تا دمای اتاقک آزمون و محلول آب نمک را کنترل نماید، قسمت دوم دستگاه سالت اسپری، اتاقک كنترل است که شامل یک مخزن ذخیره آب نمک اشباع، يک كنترل كننده دمای هوای پاشش به محفظه و مخزن آب مقطر جهت تغذیه کنترل کننده دمای هوای پاشش می‌باشد. قسمت‌های اول و دوم دستگاه توسط لوله‌های ارتباطی به يکديگر مرتبط هستند و کل مجوموعه روی یک شاسی از جنس استیل ضد زنگ سوار شده و توسط یک کاور از همان جنس محافظت میشود.
مشخصات فنی:
- کنترل دمای PID در سه منطقه(محفظه تست،مخزن اشباع، مخزن میانی محلول) با دقت بالا
- سیستم تغذیه اتوماتیک آب مخزن اشباع، مخزن پاشش آب نمک، همدمایی محفظه تست
- نگهدارنده‌های ویژه‌ی نمونه از جنس کامپوزیت مخصوص دارای الیاف شیشه با تحمل دمایی بالا و تحمل وزن بالا، امکان تغییر زاویه نمونه‌ها حین تست
- مخزن اصلی آب نمک، مخزن ذخیره آب نمک، المنت، شیر مغناطیسی و فشار شکن هوا به منظور تنظیم هوای کمپرسور و گیج فشار هوا
- سیستم‌های کنترلر که شامل کنترل کننده دما، تایمر دیجیتال دستگاه، سنسورهای سطح سنج آب، مدارهای کنترلی، کلیدهای قطع و وصل کنترلرها، فیوزهای خروجی
- مجهز به تایمر و قطع اتوماتیک پس از انجام آزمون و بسته شدن مسیر پاشش آب نمک و هوا
- استفاده از SSR الکترونیکی به جای کنتاکتور با طول عمر بیشتر
- قابلیت برنامه‌ریزی انجام تست سیکلی(زمان اسپری، تکرار سیکل)
- ثبت و نمایش دما و رطوبت در بازه‌های مشخص
- داراي سيستم كد گذاري قطعات مورد تست و اختصاص زمان انجام تست براي هر نمونه
- قیف‌های نمونه برداری استاندارد و همسطح میله‌‌های نمونه گذاری و شیلنگ‌های سیلیکونی
- دارای پخش کننده مه نمکی در خروجی لوله نازل برای جلوگیری از پاشش مستقیم بر روی نمونه
- مخزن اشباع از استیل 316 ضد اسید و خوردگی همراه با عایق حرارتی پلی اورتان به منظور تعمیرات کمتر و طول عمر بیشتر
- محفظه تست از جنس PVC و جوشکاری مخصوص (PVC نسبت به مخازن فایبر گلس مقاومت بسیار بالاتری نسبت به محیط‌های اسید و قلیایی دارد)
- دارای سیستم جمع کننده مه نمکی پیش از باز کردن در چمبر
- درب اتاقک از پلکسی گلاس شیشهای برای رویت نمونه
- استراکچر از استیل ضد زنگ
- دارای یک سال گارانتی و10 سال خدمات پس از فروش
بررسی عملکرد سالت اسپری:
قطعات آماده شده داخل محفظه دستگاه به مدت مناسب نگهداری می‌شوند و باران ريزی از آب نمک بر روی نمونه می‌نشیند و شروع به تخريب می‌کنند، پس از پايان زمان مشخص سطح نمونه مورد ارزيابی قرار می‌گیرد. جهت انجام تست سالت اسپری، دمای كابین پاشش، PH کابین و غلظت محلول آب نمک اهمیت زيادی دارد. همچنین اندازه ذرات محلول آب نمک پاشش شده در محفظه دستگاه بايد در حدی باشد كه تا مدت يک ساعت در فضای كابین به صورت مه سفید رنگ قابل مشاهده باشد. به اين ترتیب در مورد تست سالت اسپری باید چند نکته را در نظر داشت : اول اینکه نباید اجازه داد که قطرات محلول که در پوشش و درزهای اتاقک جمع شده‌اند بر روی نمونه‌ها بریزد نکته دیگر اینکه قطرات محلول که روی نمون‌ها ریخته میشود نباید به محفظه اصلی جهت اسپری کردن دوباره بازگردانده شوند.
عومل موثر در آزمایش تست سالت اسپری:
1. مکان نمونه حین تست
مکان نمونه در حین انجام تست سالت اسپری باید چند شرط را تامین کند:
- نمونه ها بایستی حتی الامکان موازی جهت اصلی جریان مه اتاقک قرار گیرند
- نمونه ها نباید هیچ گونه تماسی با یکدیگر داشته باشند
- هر نمونه باید طوری قرار داده شود که بطور آزاد و جداگانه تحت تاثیر مه آب نمک قرار گیرد
- محلول نمک از روی یک نمونه نباید بر روی نمونه های دیگر بریزد
2. محلول نمک
نمک بکار رفته، کلرید سدیم است که باید عاری از نیکل و مس باشد و مقدار یدیدسدیم آن نباید بیشتر از0.1 درصد و مقدار کل ناخاصی آن نباید بیشتر از 0.3 درصد باشد. بعضی از نمک ها که شامل افزودنی ها هستند می توانند به عنوان ممانعت کننده عمل کنند. به طور کلی بر روی ترکیب شیمیایی نمک باید دقت زیادی شود.
غلظت محلول آب نمک به میزان 5 درصود وزنی در آب مقطر می باشد.
اندازه گیری PH محلول به صورت الکترومتری با استفاده از یک الکترود شیشه ای و پل نمکی کلرید پتاسیم اشباع انجام می شود.
3. تامین هوا
هوای فشردهای که برا ی اتمیزه کردن محلول نمک به داخل نازل یا نازلها دمیده میشود. باید عاری از هرگونه آلودگی و روغن باشد و با فشار بین 0.8 تا 1.2 کیلوگرم بر سانتیمترمربع دمیده شود.
4. درجه حرارت اتاقک
درجه حرارت اتاقک و مخزن هوای ورودی بسته به استاندارد مربوطه تنظیم میشود. که عموما دمای محفظه تست 35 درجه سانتی‌گراد و مخزن هوای پاشش (Saturated air tank) 47 درجه سانتی‌گراد می باشد.
استانداردهای دستگاه تست سالت اسپری:
استاندارد تعیین مقاومت به خوردگی برای نمونه های فلزی و پوشش فلزی در معرض یک محیط خورنده ASTM B117
استاندارد تعیین مقاومت به خوردگی برای فلزات آهنی و غیر آهنی همچنین پوشش‌های آلی و معدنی ASTM G85
استاندارد برای ارزیابی و مقایسه عملکرد اصلی بستر خوردگی و تاول در معرض یک محیط خورنده ASTM D 714
